آموزش ساخت کوکداما ، چگونه یک کوکداما بسازیم؟
قبل از اینکه بگوییم چگونه یک کوکداما بسازیم و ساخت کوکداما را یاد بگیریم، باید به این پرسش پاسخ دهیم که کوکداما چیست؟
کوکداما یا کوکه داما (kokedama) یک هنر ژاپنی برای پرورش گیاهان است که در آن ریشه گیاه در بستری از خاک و خزه پیچیده میشود که میتوان آن را روی یک سطح قرار داد و یا به صورت معلق آویزان کرد. به بیان ساده تر، ساخت کوکداما یک فعالیت هنری است و از جمله صنایع دستی به حساب می‌آید و ایجاد یک باغ معلق زیبا و دکور آن برای خانه شما سرگرم کننده و آسان است.
پس اگر در کنار علاقه به گل و گیاه به فعالیت هنری و دستورزی علاقه‌مندید، با ما همراه باشید برای خلق یک اثر هنری ویژه! برای شناخت بیشتر کوکه داما مقاله کوکه داما چیست دزیکا را دنبال کنید.
مراحل ساخت کوکداما
- ابزار و مواد مورد نیاز برای ساخت کوکداما
- گام اول: انتخاب گیاه
- گام دوم: آماده سازی خاک
- گام سوم: مرطوب کردن خاک
- گام چهارم: فرم دهی
- گام پنجم: کاشت گیاه
- گام ششم: خزه پیچ کردن
- گام هفتم: نخ پیچ کردن
- مراقبت از کوکداما
ابزار و مواد مورد نیاز ساخت کوکداما
مواد لازم
- خاک مخصوص کوکداما
- خزه ورقه‌ای
- نخ
- گیاه مناسب
ابزار لازم
- قیچی
- کاسه یا ظرف
- دستکش کار یا لاتکس
- پیمانه برای اندازه‌گیری
- آبپاش
گام اول: انتخاب گیاه برای ساخت کوکداما
معمولاً سعی کنید گیاهانی را با سیستم ریشه کوچک انتخاب کنید یا گیاهانی که رشد کند داشته باشند. زیرا در این صورت میتوانید گیاه خود را تا مدت‌زمان بیشتری درون کوکداما نگهداری کنید.
همچنین ، به این فکر کنید که کوکدامای شما قرار است در کجا آویزان یا گذاشته شود. این موضوع کاملاً کلیدی است و میتواند در انتخاب گیاه به شما بسیار مفید باشد.
پیشنهاد دزیکا
-
گیاهان کند رشد
انواع کاکتوس‌ها و ساکولنتها، انواع بونسای، خانواده سانسوریا، لیندا، شامادورا، اریکا
-
گیاهان سایه‌پسند
پتوس (Pothos)، فیلودندرون (Philodendron)، بنفشه آفریقایی، بگونیا (begonia)، سرخس، سانسوریا، پیچک انگور یا سیسوس، کامپکت، سیکلامن (cyclamen)، سینگونیوم، آرالیا، نردبان یعقوب، گیاه نماز (مارانتا)، برگ انجیری، پپرومیا، شامادورا، اریکا و… .
-
گیاهان نور پسند (نیم سایه)
کالانکوآ ، آلوئه ، انواع ساکولنت ، انواع کاکتوس ، کروتون ، پیچک انگلیسی ، برگ بیدی ، نماتانتوس ، نخل ماداگاسکار ، یوکا ، کراسولا خرفه ، کراسولا درختی و …
گام دوم: آماده سازی خاک کوکداما
ابتدا در نظر بگیرید که برای ساختن توپ ۱۰ سانتیمتری ، ۲ فنجان خاک مخصوص کوکداما را در یک کاسه یا ظرف یا سطل بریزید.
شما میتوانید خاک مخصوص کوکداما را خودتان نیز درست کنید. برای ساخت خاک کوکداما در خانه میتوانید به انتخاب خود، یکی از ۵ ترکیب زیر را انتخاب کنید و دست‌به‌کار شوید.
باید به این نکته مهم دقت کنید که چون ریشه اصلی شکل‌گیری کوکداما برمی‌گردد به بونسای، پس خاک بونسای بخش اصلی این ترکیبات میباشد.
- ترکیب شماره ۱: ۲ واحد خاک باغچه + ۲ واحد خاک گلدان + ۱ واحد خاک بونسای + نیم واحد کمپوست + نیم واحد پیت ماس
- ترکیب شماره ۲: ۳ واحد خاک باغچه + ۱ واحد خاک بونسای + ۱ واحد کمپوست + ۱ واحد پیت ماس
- ترکیب شماره ۳: ۱ واحد گل رس + ۱ واحد خاک بونسای + ۱ واحد پیت ماس
- ترکیب شماره ۴: ۱ واحد خاک بونسای + ۱ واحد پیت ماس
- ترکیب شماره ۵: خاک گلدان + خاک بونسای + خاک زغال‌سنگ نارس + خزه خشک به نسبت مساوی
هرکدام از این ترکیبات میتواند برای انواعی از گیاهان مناسب باشد. پس توجه به نوع گیاه و انتخاب خاک متناسب با گیاه در ماندگاری و شادابی کوکداما یکی از نکات کلیدی میباشد.
شما میتوانید خاک کوکداما متناسب با گیاه خود را به‌صورت آماده از فروشگاه گل و گیاه دزیکا تهیه‌کرده و از ساخت یک کوکدامای جذاب لذت ببرید.
فوت کوزه گری ساخت کوکداما
برای طراحی کوکداما، قطر توپ را متناسب با ریشه گیاه در نظر بگیرید.
( اندازه قطر کوکداما = ۲۵/۱× قطر گلدان اولیه )
پس دانستن سایز گلدان اولیه‌ی گیاه، به شما در طراحی و اندازه کوکداما بسیار کمک می‌کند.
گام سوم: مرطوب کردن خاک
آب را درون پیمانه ریخته و به‌آرامی آن را به خاک اضافه کنید و آن‌قدر خاک را ورز دهید تا وقتی‌که محکم و فشرده شود و به‌درستی در هم جمع شود. در صورت لزوم بعداً میتوان آب بیشتری اضافه کرد.
برای سهولت در انجام این کار بهتر است از آبپاش پمپی استفاده کنید.
گام چهارم: فرم دهی توپ گِلی
گِل به وجود آمده را داخل دست خود به شکل توپ درآورده و فشار دهید ، به طوری که از هم گسسته نشود و اگر چند بار آن را به‌آرامی به هوا پرتاب کنید، منسجم بماند.
گام پنجم: کاشت گیاه در توپ گِلی
گیاه را از گلدان آن خارج کرده و به‌آرامی خاک را از اطراف ریشه جدا کرده و بتکانید.
حواستان باشد این مرحله را با حوصله و آرامش انجام دهید تا به ریشه‌ها، مخصوصاً ریشه‌های تازه و ضعیف‌تر آسیبی نرسد.
در حین خارج کردن گیاه از گلدان و جدا کردن خاکِ آن از ریشه، ممکن است ریشه‌های گیاه کنده شود و به گیاه شوک وارد شود. پس لازم است این مرحله با دقت و کمترین ریسک، در محیطی کاملاً تمیز و با دمای متعادل انجام گیرد تا بتوانید یک کوکدامای ماندگار تولید کنید.
حال توپ گِلی که در بالا(لینک) درست کرده‌اید را با چاقو یا دست به دو قسمت تقسیم کرده و ریشه‌های گیاه را در مرکز آن قرار دهید. سپس ، به‌آرامی توپ گِلی را بسته و با دست خود فرم بدهید.
دقت کنید که فشار زیاد لازم نیست!
گام ششم:خزه پیچی
خزه خشک را در آب گرم خیس کنید تا به‌راحتی فرم بگیرد و بتوانید آن را در اطراف توپ گِلی بپیچانید.
ورق خزه را به‌صورت دراز پهن کرده و توپ گِلی را در وسط آن قرار دهید.
حال خزه را در اطراف توپ، تا ساقه گیاه جمع کنید.
گام هفتم:پیچاندن نخ به دور توپ خزهای
حال نخ مخصوص یا کنف را (به صورتی که انگار کلاف کاموا را می‌پیچید)، به دور خزه‌ی جمع شده بپیچید تا خوب محکم شود و خاک و گیاه را به‌صورت منسجم و یا اصطلاحاً بقچه‌پیچ نگه دارد.
به این شکل که توپ را در یک دست نگه داشته و با دست دیگر شروع به پیچیدن توپ کنید و یک سر آن را در انتهای کار خود نگه دارید تا از آن هنگام بسته بندی استفاده کنید.
بسته به اینکه کوکدامای خود را از کدام جهت می‌خواهید آویزان کنید ، شروع به پیچیدن توپ کنید و انتهای آن را برای آویزان کردن گره بزنید.
این مرحله جزو مراحل سخت کار به‌حساب می‌آید و شما با تکرار این مرحله، تکنیک لازم را به دست می‌آورید.
دقت داشته باشید که در ابتدا ممکن است سرعت شما کند باشد و یا به کمک شخص دیگری نیاز داشته باشید اما خیالتان راحت، به‌مرور بهتر می‌شوید.
اگر نمی‌خواهید کوکدامای خود را آویزان کنید ، میتوانید آن را در یک بشقاب کم‌عمق برای نمایش و دکور بگذارید.
خب…
کوکدامای جذاب شما آماده است!
مراقبت از کوکداما
میتوان گفت مراقبت از کوکداما یک فعالیت بسیار اساسی است و بعد از صحیح انجام دادن مراحل ساخت کوکداما، تعیین کننده ماندگاری کوکداما است.
آبیاری کوکداما
کوکداما را درون یک کاسه آب کوچک گذاشته و اجازه دهید به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه ( و یا تا زمانی که احساس کنید توپ خزهای سنگین شده) آب را به خود جذب کند. اگر احساس کردید بعد از ۱۰ دقیقه هنوز کوکداما سبک است این عمل را تکرار کنید.
تعداد دفعات آبیاری بسته به گیاه و شرایط نگهداری متفاوت است و شما باید توجه داشته باشید که گیاه شما در طول هفته به چند بار آبیاری نیازمند است.
برای تشخیص بهتر، بعد از ساخت کوکداما طی یک هفته گیاهتان را زیر نظر بگیرید.
محاسبه کنید که کوکدامای شما در روز چندم از حالت شادابی خود خارج شده است؟
هم‌زمان وزن کوکداما را چک کنید. اگر کوکداما نیز سبک شده بود، زمان آبیاری کوکداما فرا رسیده است.
فوت کوزه گردی در نگهداری کوکداما
- برای تقویت خاک میتوانید هر ماه یک‌بار کود محلول در آب را درون کاسه ریخته و کوکداما را به این روش کود دهی کنید.
- زمانی که گیاه بزرگ میشود، ریشه‌ها از کوکداما بیرون میزند و دیگر زمان تعویض کوکداما و انتقال گیاه به یک توپ خزهای بزرگ‌تر فرا رسیده است.
دیدگاهتان را بنویسید